وبینار «معنا و دلالت در ترجمه» برگزار شد.

معاونت پژوهش و فناوری دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی دانشگاه فردوسی مشهد با همکاری انجمن آموزش زبان و ادبیات انگلیسی ایران (تلسی)، وبیناری با موضوع «معنا و دلالت در ترجمه» در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۹۹ برگزار کرد. سخنران مدعو این وبینار، دکتر بهزاد برکت، دانشیار ادبیات تطبیقی دانشگاه گیلان، و دبیر نشست دکتر مسعود خوش‌سلیقه، دانشیار مطالعات ترجمه دانشگاه فردوسی مشهد بودند. جلسه با حضور استادان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته‌های مختلف علاقه‌مند در فضای مجازی ادوب کانکت برگزار شد. دکتر برکت در ابتدا، تعریفی سنتی از معنا را مطرح کردند و هدف اصلی ترجمه را انتقال معنا و دلالت را روایتی تازه از معنا عنوان کردند. ایشان به تاریخچه ترجمه و دوگانه ترجمه لفظ‌محور و مفهوم‌محور، همراه با مثال‌هایی اشاره کردند. سپس به تغییر در دیدگاه نظریه‌پردازان اشاره شد که منجر به نگاهی نسبی به معنا شد. «Semantic translation» به‌عنوان روشی بینابینی در ترجمه مطرح شد که مزایای دوگانه لفظ‌گرا و مفهوم‌گرا را داشت. وی در ادامه به سه ایستگاه مهم در نگاه به «معنا» به‌صورت خلاصه اشاره کردند؛ اولین ایستگاه سوسور بود با رابطه دال و مدلول و به بافتاری‌شدن و فردی‌‌شدن معنا اشاره شد. دومین ایستگاه، پرس، نشانه‌‌‌شناس آمریکایی بود که دوگانه سوسور را به سه‌گانه تبدیل و نماد را به آن اضافه کرد. به گفته دکتر برکت، نمادها یکی از وجوه کاربرد استعاری زبان است و مترجم همواره باید به آن توجه داشته باشد. برای فهم متن نمی‌توان تنها به متن بسنده کرد و باید عوامل فرامتنی را نیز مدنظر قرار داد. با ارائه مثال گفته شد که شناخت مترجم از نویسنده و کهکشان فکری‌اش در درک متن اصلی و البته در ترجمه بسیار تأثیر‌گذار است و حتی در مواردی این عدم شناخت می‌تواند متن را به بیراهه ببرد. ایستگاه سوم؛ ژاک دریدا بود با نظریه واشکنی. در این رویکرد دال از قید مدلول آزاد می‌شود و قدرت تکثیر پیدا می‌کند. در این میان مفهومی با عنوان «نامعنا» مطرح می‌شود که در آثار ساموئل بکت به‌روشنی دیده می‌شود. تا پیش از این، واژه یا معنا داشت یا نداشت ولی حالا با این رویکرد وجهه سومی به نام «نامعنا» مطرح می‌شود. نویسنده‌ای همچون بکت، گویی از معناهای متعارف دلزده شده و به‌نوعی معتقد است حرف‌هایی که باید گفته می‌شد، تاکنون گفته شده پس از این پس لازم است به سراغ نامعناها برویم. به گفته دریدا، زبان برای ادامه حیاتش نیازمندجهان نیست و زبان، جهان خاص خود را دارد؛ پس باید پا را از مرزهای متعارف فراتر نهاد و حرف‌های تازه‌ای زد. در پایان جلسه هم آقای دکتر برکت با حوصله و دقیق به سؤالات حضار پاسخ دادند.