بخشی از تاریخ شفاهی کتابخانه دانشکده مرور شد

 

همزمان با افتتاح كتابخانه استاد حسن لاهوتي در دانشكده ادبيات و علوم انساني بخشي از تاريخ شفاهي دانشكده در دهه 50 تا 70 مرور شد.

به گزارش خبرنگار فرهنگی دانشگاه فردوسی مشهد از دانشکده، مراسم افتتاح كتابخانه شادروان استاد حسن لاهوتي ظهر امروز يكشنبه 17 فروردين ماه و با حضور خانواده آن مرحوم  و جمعي از استادان و كاركنان سابق كتابخانه دانشكده در تالار شادروان دكتر احمد علي رجايي بخارايي دانشكده ادبيات و علوم انساني برگزار شد.

جلسه را دكتر محمد جعفر ياحقي ميدير قطب علمي فردوسي شناسي و ادبيات خراسان آغاز نمودند. ايشان ضمن تسليت درگذشت استاد حسن لاهوتي ايشان را مترجم و عرفان پژوه برجسته و مولوي شناس دوست داشتني معرفي نمودند و فقدان ايشان را به سركار خانم لاهوتي همسر گرانقدرايشان و رئيس اسبق كتابخانه دانشكده ادبيات و علوم انساني دكتر علي شريعتي تسليت گفتند.

در اين جلسه كه با پيگيري دكتر ياحقي و به پاس اهدا كتابخانه شخصي مرحوم استاد لاهوتي به دانشكده برگزار مي شد به ابتكار دانشكده همكاران بازنشسته كتابخانه در زمان مديريت خانم لاهوتي در دهه 50 تا 70 دانشكده به مراسم، دعوت شده بودند و در كنار دوستدران استاد لاهوتي و ادب دوستان مشهدي و همكاران ايشان در بنياد پژوهش های اسلامی و دانشگاه آزاد رنگ و بوي خاصي به مجلس بخشيده شده بود.

استاد رضا افضلي از همكاران سابق كتابخانه و شاعران برجسته مشهدي از انتشار يادنامه استاد لاهوتي سخن گفت و دكتر پاپلي از تشكيل بنياد پژوهش ها و همراهي استاد لاهوتي و جمعي از استادان دانشگاهي در شكل گيري اين مركز علمي گفت و از استاد لاهوتي به نيكي ياد نمود.

استاد صمداني از دانشجويان دهه 40 دانشكده ادبيات از همسايگي با خانواده علم پرور لاهوتي در سبزوار به نيكي سخن راند و استاد عبدالله كوثري مترجم توانمند كشور از همكاري و آشنايي با استاد لاهوتي در اتاق بزرگ بنياد پژوهش هاي اسلامي ياد نمود. خانم مرضيه قراب از همكاران سابق كتابخانه با قرائت شعري زيبا ياد و نام همه همكاران خود در كتابخانه را جاودانه كرد كه مورد تشويق حضار هم قرار گرفت.

دكتر رهنما رئيس دانشكده هم به سهم خود از دكتر ياحقي تشكر نمود كه اين مجلس را تدارك ديدند و به خانم لاهوتي به خاطر درگذشت استاد لاهوتي تسليت گفتند و لوح تقديري را به پاس اقدام ارزشمند و فرهنگي اهدا كتابخانه ايشان به دانشكده ، تقديم ايشان نمودند.

نوبت به سركار خانم لاهوتي رسيد همسري فداكار و مهربان كه از ابتداي مراسم اشك از چشمان ايشان لحظه اي دور نبود و در فراق همسر اندوهگين بود. با صداي مهربان و لرزانش هم تشكر نمود از حضور همه عزيزان و هم تسليت گفت كه چه زود حسن لاهوتي جمع ما را ترك نمودند. به اتفاق ايشان و همه ميهمانان مراسم ، كتابخانه شادروان استاد حسن لاهوتي در كتابخانه دكتر علي اكبر فياض افتتاح گرديد.

واحد تاريخ شفاهي دانشكده ادبيات و علوم انساني صميمانه ضمن ابراز همدردي با سركار خانم لاهوتي همكار عزيز و مهربان كتابخانه دانشكده از اينكه در اين مراسم همكاران بازنشسته و گرانقدر كتابخانه را از نزديك در يك جلسه به ياد ماندي در كنار هم مي ديد، بسيار خرسند بود . حضور خانمها  لاهوتي ، قراب، رادان، طوسي، تبرئي، پورده و آقايان افضلي، عليزاده و صداقت در كنار دكتر جوان، آقاي كاتبي، دكتر ياحقي و دكتر پاپلي و ... كه همگي بخشي از تاريخ شفاهي دانشكده ادبيات  و دانشگاه فردوسي مشهد مي باشند روز خاطره انگيزي را در تاريخ دانشكده ادبيات و علوم انساني رقم زد.

درباره زنده باد استاد حسن لاهوتي

هنرمند، مترجم و محقق معاصر (1391-1323)

حسن لاهوتي در سال1323در شهر سبزوار به دنيا آمد. تحصيلات ابتدائي و متوسطه را كه به پايان برد، براي دريافت ليسانس زبان انگليسي وارد دانشكده ادبيات دانشگاه مشهد شد. با همه مشغله درس و كار اداري، نه از ادب فارسي گسست و نه از موسيقي ايراني. او از نوجواني به اين دو ،دل بسته بود. لاهوتي براي تامين معاش از همان سال اول دانشكده در بخش اخبار اداره راديو مشهد به كار پرداخت و بعد از كسب دانشنامه ليسانس و اتمام دوره سربازي به استخدام رسمي سازمان راديو تلويزيون ملي آن زمان در آمد و بازهم در همان قسمت اخبار سرگرم كار شد. ازدواج كرده بود كه وسائل سفر آمريكا فراهم آمد و براي ادامه تحصيل راهي آن ديار شد. او از دانشگاه ايالتي ميشيگان «MSU» دانشنامه فوق ليسانس گرفت و بعد از انقلاب به مشهد بازگشت اما سازمان صدا و سيماي جمهوري او را در مهر ماه 1359باز نشسته كرد. ناچار، يكي دوسال كار هاي آزاد از كارخانه داري گرفته تا ساختمان سازي را آزمود ولي هيچ يك را مطابق ميل و طبع هنرمند خود نيافت.

لاهوتي،از آبان سال 1363 با عنوان مترجم به خدمت بنياد تازه تاسيس پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي در آمد. ممارست او در ادب فارسي، احاطه بر زبان انگليسي و هم جواريش با استاد سيدجلال الدين آشتياني از حسن لاهوتي محقق و مترجمي كم مانند به وجود آورد. لاهوتي كتاب هاي گران سنگي چون «شكوه شمس» پروفسور شيمل و شرح مثنوي اثر نيكلسون را در كنار پير و مراد و همخانه خود، استاد آشتياني ترجمه كرد. مدتي مدرس دانشگاه پيام نور بود و بعد از آن عضو هيأت علمي گروه انگليسي دانشگاه آزاد مشهد شد. او در اين دانشگاه، گاهي متن و گاهي دستور زبان انگليسي درس مي داد، اما بيش از همه به تدريس و ترجمه  مشغول بود كه در واقع فن خاص او به شمار مي رفت. شنيدم تا وقتي او در آن دانشگاه بود، تدريس دروس ترجمه همه سال ها را با قدرت بر عهده داشت. اما همين دو سه سال پيش بود كه اين استاد پر توان دانشگاه را به بهانه رسيدن به شصت سالگي از افاضه علم به دانشجويان باز داشتند و منت هم بر او داشتند كه دو سال در اتخاذ اين تصميم تاخير كرده اند. لاهوتي با گروه زبان دانشگاه خيام نيز همكاري داشت اما از آنان نيز گريخت و به خلوت پر نغمه و ترانه ي ساز دلنشين خويش و به آغوش پر صفاي كتاب هاي كتابخانه خود پناه برد. شايد در همان ايام بود كه مولوي وار، شادمانه، سرود:

دامن كشان از مدرسه، در كوي خماران شوم

خنبك زنان شادي كنان، با بزم ميخواران شوم

لعل بدخشاني منم، سنجيده ما را گوهري

بي گوهران را واهلم، سوي گهربانان شوم

من درّ شهوارم كه جا بر تارك شاهان كند

خر مهرة ارزان نيم در گردن نادان شوم

از قيل و قال مدرسه، آزرده دل، افسرده جان  

رو در خرابات آورم،  همراز عياران شوم  

آثار استاد حسن لاهوتي به ترتيب سال انتشار:

1367خدمات مسلمانان به جغرافيا

1367جنبش اسلامي و گرايش هاي قومي در مستعمره هند

1367شكوه شمس، سيري در افكار و آثار مولانا، از خانم آنه ماري شيمل

1369مسلمانان هند بريتانيا

1374شرح مثنوي معنوي مولوي مشهور به شرح نيكلسون بر مثنوي شش جلد. برنده جايزه كتاب سال دوره چهاردهم

1374جغرافيا در قرن بيست و يكم

1382جانِ جان منتخباتي از ديوان شمس

مثنوي تصحيح نيكلسون و مقابله مجدد با نسخه معروف قونيه ( چاپ دوم آن را ميراث مكتوب در دست اقدام دارد)

محمد رسول خدا، اثر شيمل

سوي هستي، داستان مولوي با مثنوي ( نشر نامك، در دست انتشار(

فرانكلين دين لوئيس، ترجمه حسن لاهوتي، تهران،  ارغنون مولوي.درباره جلال الدين محمد بلخي و مثنوي معنوي.حسن لاهوتي، تهران،نامك، 1390

مقالات لاهوتي كه شماره آن از پنجاه در مي گذرد در مجلاتي چون كلك، بخارا، گلچرخ، تابران، حكمت و معرفت و مترجم به چاپ رسيده است.اين روز ها بيشتر با حكمت و معرفت همكاري دارد و بخصوص همه ساله در شماره فروردين ماه اين مجله مقاله اي در باره زنده ياد سيد جلال الدين آشتياني مي نويسد تا خاطره او را در سالروز درگذشتش زنده سازد.

از ويژگي هاي آثار مترجم بزرگ ما يكي آن است كه همه با تحقيقات و تعليقات وي همراه است. او بسي سعادتمند است كه دانشمنداني چون آنه ماري شيمل و دكتر لوئيس را به هموطنان خود معرفي كرده است. پيش از انتشار ترجمه هاي لاهوتي از آثار آنان، اين بزرگان ايران شناس را كه در غرب معرف و مبلغ فرهنگ ايران زمين اند، ايرانيان نمي شناختند و با آثارشان آشنا نبودند، مگر معدودي از خواص. او سال هاي سال، متجاوز از سي سال، دوست، شاگرد، مريد، همخانه، همراز و رفيق و همراه استاد سيد جلال الدين آشتياني بوده است. شادروان سيد جلال الدين آشتياني تا پايان عمر تاهل اختيار نكرد و لاهوتي همواره يار و ياور و مراقب استاد بود. سرنوشت اين دو نفر چنان به هم گره خورد كه هريك را نام بري ديگري نيز تداعي مي شود.به همين مناسبت، پيش از آن كه بيشتر در باره لاهوتي سخن بگويم، شايسته مي بينم همين جا از آن مرد بزرگ ياد كنم كه گيتي كمتر نظيرش را به خود ديده است.

منبع: وبلاگ استاد رضا افضلي

ارسال کننده خبر: نوعی