وبینار « پذیرش آثار والت ویتمن در ایران» با سخنرانی پژوهشگر دانشگاه سیدنی برگزار شد
معاونت پژوهش و فناوری دانشکده ادبیات و علومانسانی دانشگاه فردوسی مشهد با همکاری انجمن آموزش زبان و ادبیات انگلیسی ایران (تلسی)، وبیناری با موضوع «پذیرش و ترجمه: گزینش، تغییر و تحول (با تمرکز بر ترجمه والت ویتمن در ایران)» در تاریخ 16 مهر ۱۳۹۹ برگزار کرد.
سخنران این وبینار، دکتر بهنام فومشی، پژوهشگر مدعو ادبیات تطبیقی دانشگاه سیدنی و دبیر نشست دکتر مسعود خوشسلیقه، دانشیار مطالعات ترجمه دانشگاه فردوسی مشهد بودند. جلسه با حضور استادان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشتههای مختلف علاقهمند در فضای مجازی ادوب کانکت برگزار شد. دکتر فومشی سخنران مدعوی که درباره پذیرش و ترجمه سخنرانی کردند، چارچوبی نظری معرفی کردند که حاصل پژوهشهای ایشان در ترجمه آثار والت ویتمن در ایران بود. این چارچوب سه عنصر گزینش، تغییر و تحول را شامل میشود. عنصر «گزینش» در پاسخ به سؤالاتی برای ترجمه انتخاب میشود از قبیل کدام نویسنده؟ کدام آثار؟ چه بخشی از اثر؟ چه نکاتی؟ و چه ژانری؟ ایشان در ادامه برای نمونه، ترجمه والت ویتمن را که در سال ۱۳۰۱ در مجله بهار چاپ شده بود با ترجمهای که در سال ۱۳۸۹ ترجمه شده بود مقایسه کردند. دکتر فومشی یادآور شد که پژوهشگر علاوه بر مسائل متنی باید عوامل فرامتنی و بافت را نیز در نظر بگیرد و به مسائل تاریخی، سیاسی و اجتماعی هر کدام از ترجمهها اشاره کند. در بررسی این نمونه، به این مسائل پرداخته شد. مرحله بعدی، «تغییر» است که بهدنبال پاسخ به سؤالاتی است از قبیل چه بخشهایی در ترجمه حذف شده؟ چه بخشهایی تغییر کرده؟ چه بخشهایی پررنگ شده؟ در این باره دکتر فومشی بیان کرد که در ترجمهای که در سال ۱۳۰۱ چاپ شده، مفاهیم وطنپرستی، برابری، سلامت و غیره پررنگ شده که این از طریق حذف یا تغییر تعابیر موجود در اشعار بوده است و در ترجمهای که در سال ۱۳۸۹ چاپ شده مفاهیم آزادی، شورش، فردیت برجسته شده و برخی مفاهیم دیگر تلطیف شده است.
مرحله آخر، «تحول» است؛ یعنی پذیرش این آثار در طول زمان چگونه تغییر کرده است؟ در پایان دکتر فومشی بیان کرد که بهجای استفاده از تعبیر «تأثیرپذیری» که در ادبیات تطبیقی رایج است و به مفاهیمی همچون فرودست و فرادست منجر میشود، باید به توانایی فرهنگها در پذیرش تأکید کنیم و بپذیریم که این از غنا و توانمندی فرهنگ است که دیگری را بپذیرد ولو با انتخاب هدفمندِ بخشهایی از آثار و افکارشان.